МЕЛАНОМА давоси

Меланома саратон касалликларининг оғир туридир. Бу касаллик меланоцит деб номланувчи тери ҳужайраларида бошла- нади. Меланоцит – терига ранг берувчи ме- ланин ишлаб чиқарувчи ҳужайрадир. Одам қуёшда кўпроқ туриб қолса, меланоцитлар кўпроқ меланин ишлаб чиқариб, тери қора- яди. Агар тери ҳаддан ташқари қуёш нури олса, меланоцитлар нотўғри ўсиб, ёмон си- фатли ўсимтага айланади ва у меланома деб аталади. Меланоманинг биринчи белгиси – холнинг ҳажми, шакли ёки ранги ўзгари- шидир. Бироқ меланома танада янги холдай бошланиши мумкин.

Ҳар ким ўз саломатлиги борасида қайғу- риши керак. Тери саратонига учрамаслик учун қуйидаги тадбирларга амал қилиш ке- рак:

• юз ва бўйинни қуёшнинг тўғри нурла- ридан сақлаш лозим;

-ультрафиолет нурлари таъсиридан қо- чиш лозим;

• қуёшда тобланиш эрталаб соат ўн бир- гача, кечқурун соат ўн олтидан кейин қи- линиши керак. Айниқса, оқ танли одамлар эҳтиёт бўлишлари керак, уларнинг терила- ри қораймасдан туриб, куйиб қолади;
• иссиқ ёз вақтлари тери ҳолатини назо- рат қилиб туриб туриш керак, унинг ҳад- дан ташқари, қуриб қолишига йўл қўймас- лик лозим, уни мунтазам озиқлантирувчи ва намлантирувчи кремлар билан суриб ту- риб керак;
• ўз вақтида дерматологга мурожаат қи- либ, ҳуснбузар ва бошқа яраларни ўз ҳолига ташлаб қўйманг. Шунда тери саратонидай асалликка дуч келмайсиз; •
• мунтазам равишда шахсий гигиена қо- идаларига риоя қилинг, айниқса, терига за- рарли моддалар билан ишлайдиган бўлсан- гиз, эҳтиёт бўлинг.

Терингиздаги хол ва сўгаллар ҳолатини кузатиб боринг. Агар улар ўса бошласа ёки ҳажми ўзгарса, дарҳол шифокорга мурожаат қилинг. Шундагина саратон олдини олган бўласиз.

• Қизилпойчадан чой ёки ароқдаги дам- ламасини кунига бир рюмкадан ичиб ту- ринг. Ароқли дамламани тайёрлаш учун икки сиқим гиёҳни битта стандарт шиша идишдаги ароқ билан дамлаш керак. Дам- лама бир ҳафта туради. Кейин сузиб оли- нади ва саратон олдини олиш муолажалари учун қўлланилади.
• Оддий чилчўп қўзиқорини (гриб весел- ка). Ёки бутун ўсимлик ҳаммаси, ёки фақат споралари олинади. Улар қурутилиб, кукун қилинади. 10г кукун олиниб, 100 г пропо- лис ёғи (10%ли) билан аралаштирилади. Те- рининг саратон ўсимтаси шу малҳам билан суртилади ва устига боғлам қўйилади.
• Меланом даволашда қончўп (чисто- тел)дан кенг фойдаланилади. Ўсимликнинг янги сиқиб олинган суви вазелин билан 1:4 нисбатда аралаштирилади. Шунда қончўп суртма дориси ҳосил бўлади.
• Туя дарахти баргидан 1 кг олиниб, май- даланади, устидан 2 кг шакар сепилиб, ара- лаштирилади ва зичлаб босиб қўйилади. Икки ой туради. Тери саратони касаллиги- да овқат вақтида 1-2 ош қошиқдан қабул қи- линади.
• Золотой ус шарбатига дока ботириб олиниб, касалланган терига боғлаб қўйила-

ди, боғлам суткада бир марта алмаштири- лади.

• Саримсоқ пиёз ейхоен деб номланувчи шифобахш моддага бой. У меланома, ҳамда замбуруғли касалликларда яхши самара бе- ради. Саримсоқпиёздан суртма малҳам тай- ёрланади. Бунинг учун саримсоқнинг 5-7 тишчаси керак бўлади. Улар тозаланади ва эзилади. Ҳосил бўлган массани бир идиш- га солинг, устидан 2 стакан олма сиркаси ва‘ 0,5 стакан ароқ қуйилади. Ҳаммасини ара- лаштиринг, қопқоқ билан ёпинг, икки ҳаф- тага салқин жойга қўйинг. Кунига уч мар- та уни аралаштириш лозим. 14 кундан сўнг, малҳамни фильтрдан ўтказинг ва унга 1 чой қошиқ эвкалипт ёғини қуйинг. Ҳосил бўл- ган суртма билан тери саратонини даво- лашда касалланган жойни суртиш керак.
• Касалликни даволашда зангпоя (боли- голов) ҳам қўлланилади. Бу доривор ўсим- ликдан дамлама тайёрлаймиз. Гиёҳнинг фақат тепа қисми олинади, ярим литрли бонкага солинади (ўсимлик бонканинг уч- дан бир қисмини тўлдириши лозим), усти- дан ароқ қуямиз ва уч ҳафтага дамлаб қўя- миз. Қуйидаги схема бўйича тери саратони даволаш вақтида ичилиши лозим:

Биринчи кун 1 томчидан 3 маҳал. Иккинчи кун яна бир томчи қўшасиз ва уч маҳал ича- сиз. Шу тарзда ҳар куни бир томчидан қўшиб,

40 томчига етказ, сиз. Шундан сўнг, бир том- чидан камайтириб бориб, кунига уч маҳал ичасиз. Спиртли дамламанинг 20 томчиси- га 100 мл сув, 20-30 томчига 150 мл сув, 30- 40 томчига эса 200 мл сув қўшилади. Тери са- ратонини даволаш курси олти ой давом эта- ди. Агар ошқозонингизда оғриқ пайдо бўлса, тери саратонини даволашни уч кунга тўхта- тиб туринг. Кейин эса томчилар сонини беш- тага камайтириб давом этинг.

• Кирказон билан ҳам даволанса бўлади. Ярим стакан ўсимликнинг илдизидан олинг, майдаланг ва уни 1 стакан асал ва 1 чой қо- шиқ сметана билан аралаштиринг. Устидан уч литр сув солинг. Иссиқ жойда 7 кун уш- ланг. 0,5 стакандан овқатдан 15 дақиқа ол- дин ичилади. Бундай даволаш курси 1,5 ой давом этади.
• Қариқиз (лопух) илдизи май ойида йиғиб олинади. Улар яхшилаб ювилиб, оддий қирғичдан ўтказилади. Ҳосил бўлган бўтқа- ни ейиш керак. Бир қисм илдиз енгилгина қуритиб олинади. Улардан дамлама тайёр- ланади: 10 ош қошиқ янчилган илдиз усти- дан 0,5 л ароқ қуйилади. Қопқоғи ёпилиб қо- ронғу жойга 14 кунга қўйилади. Шундан сўнг фильтрдан ўтказилади ва тери саратонини даволашда 1 ош қошиқдан 3 маҳал ичилади.
• Қариқиз (лопух) гуллари қайнатмаси- ни чойдай ичиш мумкин. Бир стаканга 10 та

гулининг ўзи етарли. Ўсимликнинг илди- зидан суртма дори қилинади. Бунинг учун илдиз қирғичдан ўтказилиб, сариёғга ара- лаштирилади ва қайнаб чиққунча оловга қўйилади. Суртма малҳам совугач, касал- ланган тери қисмларига суртилади.

• Меланомани даволашда қизил лавла- ги шарбати ҳам қўлланилади. Бир кунда 10 маҳал ҳаммаси бўлиб 600 мл янги сиқилган шарбат ичилиши керак. Шарбат сиқилгани- дан сўнг, 3 соатга совутгичга қўйинг, кейин даволашни бошланг.
• Баргизубнинг янги узилган баргла- ри йиғилади, бўтқа ҳосил бўлгунча эзи- лади. Табиблар барглари эрталаб шудринг тушганда ёки кечқурун шабнамда териш- ни тавсия этишади. Бўтқа касалланган тери қисмига компресс сифатида қўйилади.