темиратки касаллиги давоси
темиратки касаллиги давоси: Қизил текис темиратки – қичитувчи тош- ма бўлиб, тананинг исталган жойида бўли- ши мумкин.
Бу турдаги тошмага тўп-тўп бўлиб халқа, тасмалар шаклини ҳосил қилиб чиқади. Ай- рим ҳолларда яралар бирлашиб, шагренси- фат катта ярани пайдо қилишади. Кўпин- ча тошмалар қўл-оёқ букилиш жойлари- да, танада, жинсий органларда ва кўпинча оғиз бўшлиғининг шиллиқ қаватида чиқа-
ди. Баъзида терининг фақат бир томони яллиғланади. Қўл ва оёқ кафти, юзда кам- дан кам бўлади. Тошмалар сони битта (оғиз бўшлиғида, жинсий органларда) ёки кўплаб (тананинг катта қисмларини қоплайди) бў- лиши мумкин. Қаттиқ қичиш безовта қила- ди. Бу болалар ва қариялар учун камдан кам учрайдиган ҳолатдир.
Қадим замонлардан инсонга доривор ўсимликлар турли дардлардан қутулишда яхши ёрдам бериб келган. Уларни қизил те- кис темираткини даволашда ҳам кенг қўл- лаб келишган.
- Рус табиблари қизил текис темиратки- ни даволашда черков ладанидан (ўсимлик- дан тайёрланган хушбўй смола) фойдала- нишни тавсия қилишади. Тенг миқдорда (50 г) уни алоэ шарбати ва майдаланган сарим- соқ пиёз солинади, охирида битта тухум са- риғи қўшиб юборилади. Ҳаммаси санчқи билан аралаштирилади. Дори совутгичда сақланади. У билан темиратки чиққан жой- лар суртилади. Ҳар ишлатишдан олдин до- рини чайқатиб юборинг.
- Чаканда (облепиха) ёғи ҳам қизил текис темираткини даволашда самарали воси- та ҳисобланади. Бир бўлак дока ёққа боти- риб олинади ва зарарланган жойларга ярим соатдан бир соатгача бостирилади. Чаканда ёғини ичиш ҳам керак. Ҳар куни оч қоринга
эрталаб бир маҳал ярим қошиқдан ичила-. ди. Муолажалар тошмалар йўқолгунча қи- линади.
- Қизил текис темираткини даволашда суюлтирилмаган олма сиркаси ҳам қўл- ланилади. Сиркага ботирилган пахта за- рарланган жойларга 10 дақиқага бостириб қўйилади. Кунига 4-6 марта муолажа қи- лиш тавсия этилади. Олма сиркаси ўрнига клюква ёки калина шарбатлари қўлланили- ши мумкин.
- Темиратки яраларига қизил лавлаги устига бир қават дока ўраб, бостириб қўйиш ҳам ёрдам беради. Лавлаги қуриса бошқа- сига алмаштириш керак. Муолажа темират- ки яралари йўқолгунча ўтказилади.
- Халқ табобатида календула қизил текис темираткини даволашда кенг қўлланилади, бу мақсадда ундан қайнатма, дамлама ва спиртли дамлама қилинади. Спиртли дам- лама дорихоналарда сотилади. Оддий дам- лама эса уй шароитида 2 ош қошиқ гиёҳни 1 стакан қайноқ сувга дамлаш билан тайёр- ланади. Уни малҳамли пахта тайёрлаб, яра- ларга бостириб қўйиш учун қилишади.
- Уй шароитида календуладан суртма дори тайёрланади: календула тўпгули (10 г) майдаланиб, вазелин (50 г) билан ара- лаштирилади. Уни темиратки тошган жой- га суртиш керак.
- Яна битта самарали суртма дорилардан бири қайин қатрони ҳисобланади, уни (150 г) иккита тухум сариғи ва янги қаймоқ (100 г) билан аралаштирилади. Темиратки билан яллиғланган жойларга суртилади.
- Айрим табиблар совуқ сув қуйиб чи- ниқишни ҳам мақташади. Бу нафақат та- нанинг соғлом-тетик бўлишига яхши ёр- дам беради, балки терининг кислород би- лан тўйиниб, яралар битишига олиб кетади.
- Қариқиз (лопух) илдизи ва қулмоқ ғудда- си (шишки хмеля)дан 2 ош қошиқдан, кален- дуладан 1 ош қошиқ олиниб, устидан 1 ста- кан қайноқ сув қуйилади, қайнаб чиққунча оловда ушлаб турилади, кейин уни докадан ўтказиб олинади. Қайнатма вазелин билан 1:2 нисбатда аралаштирилади. Ҳосил бўлган суртма темиратки яраларига кунига бир неча марта суртилади.
- Бир хил миқдорда баргизуб, қизилпойча (зверобой) ва шувоқ (польшь), олтинмингли (золототьгсячник), дасторбош, қирқбўғин (хвош;) бир хил миқдорда олинади ва ара- лаштирилади. Гиёҳлар аралашмасидан 2 ош қошиқ олиниб, бир литрли термосга соли- нади ва устидан қайноқ сув қуйилади. Эр- талаб дамлама докада сузиб олинади, ярим стакандан ичилади. Дамлама 3 ой давоми- да ичилади, икки ҳафта дам олиб, гиёҳлар тўплами алмаштирилади.
Қуйидаги гиёҳлар тўпламидан ҳам худди шундай дамлама тайёрланади:
а) копеечник (илдизи), беда (гули), қайин (куртаги), шувоқ (ўти), момақаймоқ (илди- зи), иттиканак (череда);
б) пижма (гули), бўзноч (гули), золотарник (ўти), қизилпойча (илдизи), арчагул (ўти);
в) бўтакўз (гули), сушеница (ўти), наъма- так и четан (меваси), лапчатка и гулсапсар (илдизи);
г) қора бузина (гули), қичитқи (барги ва пояси), момайқаймоқ (илдизи), қизилпой- ча (ўти), қайин (куртаги), қора арча (мева- си).